Chung tay phòng bệnh tay chân miệng vì sức khỏe cộng đồng

Tay chân miệng là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là lứa tuổi dưới 5 tuổi. Bệnh có khả năng lây lan nhanh và có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Vì vậy, mỗi người dân - từ ông bà, cha mẹ, giáo viên đến cán bộ y tế - đều cần hiểu rõ để cùng nhau phòng bệnh một cách chủ động.

I. TAY CHÂN MIỆNG LÂY QUA ĐÂU ?

Tay chân miệng do virus gây ra, chủ yếu là virus Enterovirus 71 (EV71) và Coxsackievirus A16. Bệnh lây từ người sang người qua nhiều con đường khác nhau, cụ thể:

1. Lây qua đường tiêu hóa: Khi tay bị dính phân của người bệnh, rồi đưa lên miệng mà không rửa sạch.
2. Lây qua nước bọt, dịch mũi, dịch bóng nước: Khi ho, hắt hơi, nói chuyện gần hoặc tiếp xúc trực tiếp.
3. Lây qua tiếp xúc với đồ dùng chung: Như ly uống nước, khăn mặt, đồ chơi, tay nắm cửa, sàn nhà…
4. Lây lan trong môi trường tập thể: Nhà trẻ, mẫu giáo, sân chơi đông trẻ, nơi không đảm bảo vệ sinh.

II. NHẬN BIẾT BỆNH TAY CHÂN MIỆNG

Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:

• Sốt nhẹ hoặc sốt cao.
• Nổi bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, mông hoặc trong miệng.
• Trẻ chán ăn, quấy khóc, mệt mỏi.
• Một số trường hợp có thể biến chứng: viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời.

III. 10 BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA HIỆU QUẢ

Để phòng tránh bệnh tay chân miệng cho trẻ và cho cả cộng đồng, người dân hãy cùng thực hiện các biện pháp sau:

1. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch đúng cách

• Đây là biện pháp quan trọng hàng đầu.
• Rửa tay cho trẻ và người chăm sóc trẻ vào 5 thời điểm: trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã, sau khi dọn vệ sinh và sau khi tiếp xúc với người bệnh.
• Cần rửa kỹ trong ít nhất 20 giây, chà lòng bàn tay, mu bàn tay, kẽ tay, móng tay và cổ tay.

2. Vệ sinh đồ dùng và vật dụng hằng ngày

• Rửa sạch và lau khô đồ chơi, dụng cụ ăn uống, vật dụng cá nhân của trẻ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
• Không dùng chung ly uống nước, muỗng, khăn mặt, gối ngủ.

3. Đảm bảo ăn chín, uống sôi

• Chế biến thực phẩm hợp vệ sinh, tuyệt đối không cho trẻ ăn đồ sống, tái, nước đá không rõ nguồn gốc.
• Dụng cụ nấu ăn, chén đũa cần được rửa sạch và tráng nước sôi.

4. Giữ môi trường sống sạch sẽ

• Nhà cửa, lớp học, khu vực chơi của trẻ cần được lau dọn thường xuyên bằng dung dịch khử khuẩn.
• Nơi sinh hoạt phải thoáng mát, có ánh sáng, tránh ẩm thấp.

5. Theo dõi sức khỏe trẻ mỗi ngày

• Nếu trẻ có biểu hiện sốt, nổi bóng nước, bỏ ăn, mệt mỏi… cần theo dõi sát và đưa trẻ đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị kịp thời.
• Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà nếu không có chỉ dẫn của nhân viên y tế.

6. Không cho trẻ bị bệnh đến trường, lớp hoặc nơi đông người

• Trẻ bị bệnh cần được nghỉ học ít nhất 10 ngày kể từ khi phát bệnh để hạn chế lây lan.
• Thông báo cho giáo viên, cán bộ y tế địa phương để có biện pháp xử lý.

7. Cách ly và chăm sóc trẻ bệnh đúng cách

• Trẻ bị bệnh cần được nằm riêng, dùng riêng đồ dùng cá nhân.
• Người chăm sóc cần đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và không để trẻ tiếp xúc với trẻ khác.

8. Thực hiện khai báo kịp thời cho cơ quan y tế

• Nếu phát hiện trường hợp nghi ngờ hoặc ổ dịch nhỏ trong xóm, trường học, cần báo ngay cho trạm y tế xã/phường để phối hợp xử lý.

9. Tăng cường dinh dưỡng, nâng cao sức đề kháng cho trẻ

• Cho trẻ ăn đủ chất, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, vận động nhẹ.
• Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người vào thời điểm dịch bùng phát.

10. Tham gia tuyên truyền và giáo dục cộng đồng

• Mỗi người dân hãy là một tuyên truyền viên tích cực: chia sẻ kiến thức, hướng dẫn người thân, hàng xóm cùng thực hiện các biện pháp phòng bệnh.
• Đưa thông tin phòng bệnh lên loa phát thanh, bảng tin, nhóm Zalo cộng đồng, trường học…

“Phòng bệnh tay chân miệng không khó - chỉ cần chúng ta rửa tay, giữ sạch, cách ly và yêu thương con trẻ đúng cách”

Vì nụ cười con thơ, vì sự bình an của từng mái nhà - hãy cùng nhau hành động từ hôm nay!

Tài liệu tham khảo: https://vncdc.gov.vn/benh-tay-chan-mieng-nd14513.html

ĐD. Nguyễn Thị Ngoan, Khoa KSNK - Bệnh viện Đa khoa Đồng Tháp